Stap in een wereld waar de echo’s van de geschiedenis samensmelten met de levendige hartslag van het heden. Arras, of Atrecht zoals wij het kennen, is zo’n stad die je niet zomaar bezoekt, maar die je beleeft. Als een ervaren reiziger die haar hart heeft verloren aan de verborgen parels van Frankrijk, kan ik je vertellen dat deze Noord-Franse stad een schatkist is die wacht om geopend te worden. De majestueuze pleinen, de stille getuigen van een bewogen verleden, de ondergrondse gangen die fluisteren over de Eerste Wereldoorlog en de zachte, groene heuvels die de stad omarmen; Arras is een bestemming die al je zintuigen prikkelt. In dit artikel neem ik je mee op een persoonlijke ontdekkingsreis. We laten de gebaande paden achter ons en verkennen de stad en haar prachtige omgeving te voet. Ik heb acht unieke wandelingen voor je uitgestippeld, variërend van korte stadse verkenningen tot meer uitgestrekte tochten door het omringende landschap. Of je nu een liefhebber bent van architectuur, een geschiedenisfanaat of simpelweg op zoek bent naar die ene onvergetelijke ervaring, deze routes bieden voor ieder wat wils. Trek je wandelschoenen aan en laat je meevoeren door de verhalen van Arras.
Inhoudsopgave
Stadswandelingen in Arras
1. De wandeling van de heldenpleinen
Deze wandeling is de perfecte introductie tot de stad. Je wordt direct ondergedompeld in de unieke sfeer van Arras, die wordt bepaald door de twee adembenemende hoofdpleinen: de Place des Héros en de Grand’Place. De wandeling duurt ongeveer 1,5 uur en voert je langs de meest iconische architectuur van de stad. De gevels in Vlaamse barokstijl, met hun sierlijke krullen en warme kleuren, lijken wel een erehaag te vormen. Het is moeilijk voor te stellen dat bijna alles hier na de Eerste Wereldoorlog steen voor steen is herbouwd. Ik vind het persoonlijk een wonder van veerkracht en vakmanschap; als je goed kijkt, zie je de subtiele verschillen tussen de panden, elk met een eigen karakter maar samen een harmonieus geheel vormend. De route start op de Place des Héros, in de schaduw van het imposante belfort. Vanaf hier slenter je onder de arcades door, waar nu gezellige boetiekjes en restaurants gevestigd zijn. Vervolgens loop je naar de grotere Grand’Place, die een meer open en statig karakter heeft. De wandeling eindigt weer bij het belfort, waar je de klim kunt wagen voor een spectaculair uitzicht.
“Ik was compleet overdonderd door de schoonheid van de pleinen. Je voelt de geschiedenis, maar het is tegelijkertijd zo levendig en sfeervol. We hebben uren op een terrasje gezeten, gewoon om de gevels te bewonderen en de sfeer in ons op te nemen. Een onvergetelijke ervaring die ik iedereen kan aanraden.”
Hoogtepunten:
- Place des Héros: Het kloppende hart van de stad, met het stadhuis en het belfort.
- Grand’Place: Het grootste van de twee pleinen, omringd door 155 identiek lijkende huizen.
- Het Belfort: Beklim de toren voor een panoramisch uitzicht over de stad en de omgeving. Een absolute aanrader! Bezoek het Belfort van Arras
.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Vanaf het treinstation (Gare d’Arras) is het een korte wandeling van ongeveer 10 minuten naar de Place des Héros. Volg de borden richting ‘Centre Ville’. Je kunt ook buslijn 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 of 10 nemen en uitstappen bij de halte ‘Théâtre’, vanwaar het nog 2 minuten lopen is.
Routebeschrijving: Start op de Place des Héros, met je rug naar het stadhuis. Loop onder de arcades aan de linkerkant van het plein. Volg de arcades tot je bij de Rue de la Taillerie komt. Sla hier rechtsaf en loop door tot je op de Grand’Place uitkomt. Maak een volledige ronde over de Grand’Place en bewonder de gevels. Verlaat het plein via de Rue Ernestale aan de noordwestkant. Sla linksaf de Rue Saint-Aubert in en volg deze tot aan de kathedraal. Keer terug via dezelfde weg en sla nu linksaf de Rue des Balances in, die je terugvoert naar de Place des Héros.
2. Van belfort tot ‘boves’: een duik in ondergronds Arras
Arras heeft niet alleen een bovengrondse pracht, maar ook een fascinerende onderwereld. Deze wandeling van ongeveer 2 uur combineert het beste van beide. De ‘boves’ zijn een netwerk van ondergrondse gangen en kelders, uitgehouwen in de krijtrotsen, die teruggaan tot de 10e eeuw. Ze dienden als opslagplaats, schuilkelder en zelfs als tijdelijke kazerne voor duizenden soldaten tijdens de Slag bij Arras in 1917. De rondleiding onder de grond is een indrukwekkende ervaring die de geschiedenis van de stad letterlijk voelbaar maakt. De constante temperatuur en de gedempte geluiden creëren een bijna mystieke sfeer. Deze wandeling laat je de stad vanuit een compleet ander perspectief zien en is een must voor iedereen die geïnteresseerd is in de diepere lagen van de geschiedenis.
Hoogtepunten:
- Het Belfort: Begin de wandeling met de beklimming van het belfort voor het bovengrondse perspectief.
- Les Boves: De ingang voor de rondleiding bevindt zich in het stadhuis op de Place des Héros. Een gids neemt je mee op een reis door de ondergrondse geschiedenis. Ontdek de Boves.
- Place de la Vacquerie: Een charmant, kleiner plein dat je ontdekt als je weer boven de grond komt, perfect voor een kop koffie.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Zie de beschrijving bij wandeling 1. De start is op dezelfde locatie.
Routebeschrijving: Start op de Place des Héros. Bezoek eerst het belfort en de Boves (reserveer tickets vooraf). Na het ondergrondse bezoek, loop je via de Rue de la Housse naar de Place de la Vacquerie. Geniet hier van de rust. Vervolg je weg via de Rue des Trois Visages en sla rechtsaf de Rue Saint-Géry in. Wandel door deze sfeervolle straatjes met oude huizen terug richting de Grand’Place. Steek de Grand’Place diagonaal over en keer via de Rue de la Taillerie terug naar je beginpunt.
3. De abdijroute: kunst, kathedraal en karakter
Deze wandeling van circa 2,5 uur staat in het teken van kunst en spiritualiteit. Het middelpunt is het indrukwekkende complex van de voormalige Abdij van Sint-Vaast, een meesterwerk van klassieke architectuur. Tegenwoordig herbergt het complex het Musée des Beaux-Arts (Museum voor Schone Kunsten) en de imposante kathedraal van Arras. Zelfs als je geen fervent museumbezoeker bent, is een wandeling door de kloostergangen en de serene binnenplaatsen al een belevenis op zich. Ik was diep onder de indruk van de rust die er heerst, een wereld van verschil met de levendige pleinen die slechts een paar straten verderop liggen. De collectie van het museum is verrassend rijk, met schilderijen van de Vlaamse en Franse school, middeleeuwse beelden en een prachtige verzameling porselein. De route voert je ook door de omliggende, rustigere straten waar je het alledaagse leven in Arras kunt proeven.
“Als liefhebber van kunst en geschiedenis was dit voor mij het hoogtepunt van ons bezoek. De abdij is zo groots en tegelijk zo sereen. We hebben de hele ochtend door de zalen van het museum gedwaald en waren vooral onder de indruk van de enorme schilderijen die de Slag bij Arras uitbeelden. Het contrast tussen de schoonheid van de kunst en de gruwelijkheid van het onderwerp was zeer aangrijpend.”
Hoogtepunten:
- Musée des Beaux-Arts: Gevestigd in de oude abdij, met een diverse en hoogwaardige collectie. Bezoek het Musée des Beaux-Arts.
- Kathedraal van Arras: Een gigantische kathedraal in classicistische stijl, herbouwd na de Franse Revolutie. De witte steen en het immense orgel zijn adembenemend.
- Jardin du Gouverneur: Een verborgen openbare tuin achter de abdij, perfect voor een moment van rust.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Neem buslijn 1, 2, 4 of 5 en stap uit bij de halte ‘Préfecture’. Vanaf daar is het 5 minuten lopen naar de abdij.
Routebeschrijving: Start bij de ingang van het Musée des Beaux-Arts aan de Rue Paul Doumer. Verken het museum en de kathedraal. Verlaat het complex en wandel naar de Jardin du Gouverneur. Loop vervolgens via de Rue d’Amiens in noordelijke richting. Sla linksaf de Rue du Saumon in en bewonder de oudere huizen. Volg de kronkelende straatjes, zoals de Rue des Augustines, en laat je verrassen door de rustige sfeer. Eindig je wandeling op de Place du Théâtre, een gezellig plein met tal van eetgelegenheden.
4. Langs de oude vestingwerken: een groene stadsoase
Ontsnap aan de stedelijke drukte met deze verrassend groene wandeling van ongeveer 1 uur langs de overblijfselen van de oude vestingwerken van Arras. Ooit ontworpen door de beroemde militaire architect Vauban, vormen de oude stadsmuren en grachten nu een prachtig park, de ‘Promenade des Remparts’. Het is een favoriete plek voor de lokale bevolking om te joggen, te wandelen of gewoon te ontspannen. De route biedt een unieke kijk op de stad vanaf de rand en laat zien hoe natuur en geschiedenis hier hand in hand gaan. Je wandelt over lommerrijke paden, langs kabbelende waterwegen en passeert de imposante Citadel, die de bijnaam ‘de nutteloze schoonheid’ kreeg omdat ze nooit een serieuze aanval heeft hoeven doorstaan. Voor mij is dit de perfecte wandeling om de dag rustig te beginnen of af te sluiten.
Hoogtepunten:
- De Citadel van Arras: Een indrukwekkend UNESCO-werelderfgoed, ontworpen door Vauban. Een deel is nog steeds militair terrein, maar je kunt er prachtig omheen wandelen. Ontdek de Citadel.
- Promenade des Remparts: Het groene wandelpad langs de oude verdedigingslinies.
- De oevers van de Crinchon: Een klein riviertje dat langs de vestingwerken stroomt en voor een idyllische sfeer zorgt.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Neem buslijn 3 en stap uit bij de halte ‘Citadelle’. Dit is het ideale startpunt voor de wandeling.
Routebeschrijving: Begin bij de hoofdingang van de Citadel. In plaats van de citadel in te gaan, sla je rechtsaf en volg je het pad dat met de buitenmuren meeloopt. Dit pad, de Promenade des Remparts, voert je langs groene gazons en waterpartijen. Volg het pad in een boog rond het zuidwestelijke deel van het stadscentrum. Je kunt de wandeling zo lang maken als je wilt. Voor een wandeling van een uur, volg je de borden tot aan de Boulevard du Général de Gaulle en loop je via de Boulevard Carnot terug richting het centrum.
Wandelingen in de omgeving van Arras
5. De Canadese herinnering: wandelen door Vimy Ridge
Op slechts een klein eindje rijden van Arras ligt een plek die een diepe en blijvende indruk achterlaat: het Canadees Nationaal Gedenkteken van Vimy. Deze wandeling van 3 tot 4 uur voert je door het uitgestrekte park dat is aangelegd op de heuvelrug die in 1917 het toneel was van een van de bloedigste veldslagen van de Eerste Wereldoorlog. Het is een plek van serene schoonheid en tegelijkertijd een aangrijpende herinnering aan de offers die hier zijn gebracht. Het witte, monumentale gedenkteken domineert het landschap en is van kilometers ver te zien. De wandeling gaat niet alleen naar het monument zelf, maar ook door de bewaard gebleven loopgraven en langs de kraters die de explosies hebben achtergelaten. Het landschap is er nog steeds door getekend. De stilte die hier hangt, wordt alleen doorbroken door de wind en het zachte ritselen van de bladeren van de duizenden Canadese dennen, die elk een gesneuvelde soldaat symboliseren. Een bezoek dat je niet snel zult vergeten.
“We wisten niet goed wat we moesten verwachten, maar de ervaring in Vimy was overweldigend. Het gedenkteken is zo krachtig en het lopen door de originele loopgraven maakt de geschiedenis zo tastbaar. De jonge Canadese gidsen vertelden de verhalen met zoveel respect en passie. Het is een plek die je nederig maakt en je doet stilstaan bij de waarde van vrede.”
Hoogtepunten:
- Het Canadees Nationaal Gedenkteken: Een monumentaal kunstwerk van witte steen, met de namen van 11.285 vermiste Canadese soldaten. Bezoek het Vimy Memorial.
- Bewaard gebleven loopgraven: Wandel door het niemandsland tussen de Duitse en Canadese linies.
- Bezoekerscentrum: Biedt uitgebreide informatie over de Slag bij Vimy Ridge en de geschiedenis van het gedenkteken.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Neem de trein richting Lens en stap uit in Vimy (ongeveer 10 minuten). Vanaf het station van Vimy is het een flinke wandeling (ca. 45 minuten) naar het gedenkteken. Een taxi vanaf station Arras of Vimy is een comfortabeler alternatief. Er zijn ook georganiseerde tours vanuit Arras.
Routebeschrijving: Parkeer of start bij het bezoekerscentrum. Volg de aangegeven wandelpaden. Er is een hoofdroute die je langs het bezoekerscentrum, de loopgraven en naar het monument leidt. Er zijn ook diverse zijpaden die je dieper het park in voeren, langs begraafplaatsen en door de bossen. De paden zijn goed onderhouden en duidelijk aangegeven. Neem de tijd om het hele terrein te verkennen en de sfeer op je in te laten werken.
6. Langs de oevers van de Scarpe: van stad naar natuur
Voor een ontspannen wandeling die de stad met het platteland verbindt, is de route langs de rivier de Scarpe ideaal. Deze tocht van ongeveer 2 uur (heen en terug) begint nabij het centrum van Arras en volgt het jaagpad stroomopwaarts. Het is een vlakke en gemakkelijke wandeling, perfect voor een rustige middag. Je ziet de stad langzaam plaatsmaken voor een groen landschap met rietkragen, weiden en kleine bossen. Het is fascinerend om te zien hoe de rivier, die ooit een belangrijke transportader was, nu een oase van rust is geworden. Onderweg kom je wandelaars, fietsers en vissers tegen. Het is een heerlijke manier om even aan de stadsdrukte te ontsnappen zonder ver te hoeven reizen.
Hoogtepunten:
- Jaagpad langs de Scarpe: Een goed begaanbaar pad dat de kronkelingen van de rivier volgt.
- Fauna en flora: Let op de vele watervogels, zoals zwanen, eenden en futen.
- Cité Nature: Een interessant museum over natuur en wetenschap, gelegen aan de oever van de Scarpe, een leuke stop voor of na je wandeling. Bezoek Cité Nature.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Vanaf het station is het ongeveer 15 minuten lopen naar de oevers van de Scarpe, in de buurt van de Pont de Cité. Volg de Boulevard Carnot en sla linksaf bij de Rue du Temple.
Routebeschrijving: Start bij de Pont de Cité, nabij Cité Nature. Volg het jaagpad aan de rechteroever (met de stroom mee). Het pad is rechttoe rechtaan. Loop ongeveer een uur in één richting, geniet van de rust en de natuur, en keer dan via dezelfde route terug naar je beginpunt.
7. De Carrière Wellington: een ondergrondse herdenking
Net als de Boves in het centrum, biedt de Carrière Wellington een blik in de ondergrondse geschiedenis van Arras, maar dan met een specifieke en zeer aangrijpende focus. Deze wandeling en rondleiding duurt in totaal ongeveer 2,5 uur en neemt je mee naar een netwerk van tunnels die tijdens de Eerste Wereldoorlog door Nieuw-Zeelandse tunnelgravers werden verbonden en uitgebreid. Twintig meter onder de grond werd een complete ondergrondse kazerne ingericht, waar 24.000 soldaten van het Britse Gemenebest zich in het geheim konden voorbereiden op een verrassingsaanval. De rondleiding begint met een lift die je naar beneden brengt, en het voelt alsof je terug in de tijd reist. De verhalen van de gids, de projecties en de bewaarde graffiti van de soldaten maken dit een onuitwisbare ervaring. Het is een wandeling die je het strategische belang van dit gebied tijdens de Grote Oorlog op een unieke manier laat begrijpen. Persoonlijk vond ik de stilte in de tunnels, wetende welke spanning hier moet hebben geheerst, zeer indrukwekkend.
Hoogtepunten:
- Geleide tour: Een multimediale en meeslepende rondleiding door het ondergrondse tunnelnetwerk. Reserveren is essentieel. Verken de Carrière Wellington.
- Herdenkingsmuur: Bij de uitgang van de tunnels bevindt zich een muur met de namen van de regimenten die deelnamen aan de Slag bij Arras.
- Herdenkingstuin: Een serene tuin boven de tunnels, ideaal voor reflectie na de rondleiding.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: Neem buslijn 4 of 5 en stap uit bij de halte ‘Carrière Wellington’. De ingang van de site is direct bij de bushalte.
Routebeschrijving: Deze ‘wandeling’ bestaat voornamelijk uit de geleide tour door het ondergrondse systeem. Plan ongeveer 1,5 uur voor de tour zelf. Combineer dit met een wandeling van ongeveer een uur door de omliggende wijk Saint-Sauveur en de herdenkingstuin om de ervaring compleet te maken. Start bij de ingang, neem deel aan de tour en wandel daarna op je gemak door de tuin en de rustige straten van de wijk voordat je de bus terugneemt.
8. Circuit des Crêtes: panorama’s van Artois
Voor de meer ervaren wandelaar die op zoek is naar een stevige tocht met lonende uitzichten, is het ‘Circuit des Crêtes’ (het heuvelrugcircuit) een fantastische keuze. Deze rondwandeling van ongeveer 4 uur start in het nabijgelegen dorp Mont-Saint-Éloi en voert je over de heuvels van Artois, die zo’n cruciale rol speelden in de Eerste Wereldoorlog. Het landschap is een prachtige mix van glooiende akkers, kleine bossen en schilderachtige dorpjes. Het hoogtepunt, letterlijk en figuurlijk, zijn de panorama’s die je vanaf de heuvelruggen hebt. Bij helder weer kun je niet alleen Arras zien liggen, maar ook de herdenkingsmonumenten van Vimy en Notre-Dame-de-Lorette. De route passeert ook de indrukwekkende ruïnes van de abdij van Mont-Saint-Éloi, waarvan de twee torens als oriëntatiepunt dienden tijdens de oorlog. Dit is een wandeling die je de schoonheid en de strategische betekenis van het landschap rond Arras laat voelen.
Hoogtepunten:
- Ruïnes van de Abdij van Mont-Saint-Éloi: De iconische torens zijn een herkenbaar baken in het landschap. Bekijk de torens van Mont-Saint-Éloi.
- Panoramische uitzichten: Adembenemende vergezichten over de vlakte van Arras en de herdenkingssites.
- Militaire begraafplaatsen: De route passeert diverse, vaak prachtig onderhouden, begraafplaatsen die stille getuigen zijn van het verleden.
Openbaar vervoer vanaf station Arras: De bereikbaarheid met openbaar vervoer is beperkt. De beste optie is om een taxi te nemen naar Mont-Saint-Éloi (ongeveer 15 minuten rijden). Informeer eventueel bij het toeristenbureau naar busdiensten die in de buurt komen.
Routebeschrijving: De wandeling is een gemarkeerde route (vaak met gele markeringen). Start bij de ruïnes van de abdij in Mont-Saint-Éloi. Volg de borden voor het ‘Circuit des Crêtes’. De route daalt eerst af het dorp uit en klimt dan geleidelijk naar de heuvelruggen. De paden zijn een mix van veldwegen en rustige landweggetjes. Zorg voor goed schoeisel en neem voldoende water mee, want onderweg zijn er weinig voorzieningen. Een wandelkaart of GPS-track is aan te raden.
Bronvermelding
De informatie in dit artikel is samengesteld op basis van persoonlijke ervaringen en met behulp van de volgende bronnen:
- Website van het toeristenbureau Arras Pays d’Artois Tourisme.
- Informatiebrochures van het Musée des Beaux-Arts d’Arras.
- Historische documentatie beschikbaar bij de Carrière Wellington en het Canadian National Vimy Memorial.
- Openbare wandelkaarten en routebeschrijvingen van de regio Hauts-de-France.