Noorwegen, Flåm wandeltochten. Say no more! Dit piepkleine Noorse dorpje, genesteld aan het einde van de Aurlandsfjord, is een plek die rechtstreeks uit een sprookjesboek lijkt te komen. Ik ben hier (als 35-jarige reisliefhebber) al zo vaak geweest, en toch stokt mijn adem elke keer weer. Voor velen is Flåm het begin- of eindpunt van de beroemde Flåmsbana-spoorlijn, maar geloof me: uitstappen en je wandelschoenen aantrekken is de échte manier om deze magie te ervaren. De Flåm wandeltochten zijn de reden dat ik hier blijf terugkomen. Ze variëren van eenvoudige, vlakke wandelingen door de vallei tot pittige klimtochten die je belonen met uitzichten die je nooit meer vergeet.
In dit artikel neem ik je mee op 10 van mijn favoriete wandeltochten, geschikt voor 1 tot 4 uur wandelplezier. We verkennen de “stedelijke” routes in de directe omgeving van het dorp en duiken daarna dieper de adembenemende Noorse wildernis in. Pak je camera en een goede regenjas, want we gaan de smaragdgroene wonderen van Flåm te voet ontdekken.
Inhoudsopgave
- Stadswandelingen: De vallei van Flåm verkennen
- Flåm wandeltochten in de omgeving: De bergen in
- Wandeling 4: Afdaling langs de Flåmsbana (Berekvam naar Flåm)
- Wandeling 5: De historische Otternes Bygdetun boerderijen
- Wandeling 6: Het Stegastein uitzichtpunt (met shuttle)
- Wandeling 7: Het geitendorp Undredal (met boot)
- Wandeling 8: De Rjoandefossen waterval
- Wandeling 9: De oude postweg (Kongevegen) naar Aurland
- Wandeling 10: De Myrdal afdaling (naar Kårdal)
Stadswandelingen: De vallei van Flåm verkennen
Flåm zelf is piepklein, dus “stedelijk” betekent hier vooral: direct vanuit het centrum, zonder ander vervoer. Dit zijn de perfecte routes om te acclimatiseren en de sfeer van de vallei te proeven.
Wandeling 1: Een culturele Flåm wandeltocht (Haven, museum en brouwerij)
Duur: ca. 1 uur
Dit is de perfecte introductie tot Flåm. Het is een volledig vlakke wandeling die je langs de belangrijkste culturele en toeristische plekjes in het dorp leidt. Ik begin zelf altijd hier om even ’te landen’. Je ademt de zilte fjordlucht in, ziet de cruiseschepen liggen en voelt direct de grootsheid van de omliggende bergen. Het is een ontspannen rondje om de benen te strekken na je reis.
Hoogtepunten:
- Wandelen langs de kade met uitzicht op de Aurlandsfjord.
- Het Flåmsbana Museum
(gratis toegang, een must om de spoorlijn te begrijpen). - De architectuur van de Ægir Brouwerij, gebouwd als een staafkerk.
Routebeschrijving:
Vanaf het treinstation van Flåm loop je direct naar de kade (waar de grote veerboten aanmeren). Volg de waterkant naar links, voorbij de winkels en restaurants. Je komt vanzelf uit bij het Flåmsbana Museum. Loop na je bezoek achter het museum langs, steek de weg over naar de Ægir Brouwerij en volg het pad langs de rivier (Flåmselvi) landinwaarts. Steek de eerste voetgangersbrug over en wandel via de andere oever terug naar het station.
Vervoer:
Deze wandeling start direct bij het treinstation van Flåm.
Wandeling 2: De oude kerk van Flåm (Flåm Kyrkje)
Duur: ca. 1,5 – 2 uur (heen en terug)
Deze wandeling is mijn favoriete manier om de vallei te ‘lezen’. Het is een serene, vlakke tocht landinwaarts, weg van de drukte bij de haven. Je volgt de rivier en ziet het landschap veranderen van een brede vallei naar een nauwer wordend dal. Het eindpunt, het charmante houten kerkje uit 1670, is een plaatje. Het voelt als een stap terug in de tijd. Dit is een van die simpele, maar o zo bevredigende Flåm wandeltochten.
Hoogtepunten:
- Wandelen over de vlakke vallei bodem (Flåmsdalen).
- De prachtige, oude Flåm Kerk (Kyrkje).
- Prachtige uitzichten op de omliggende bergen en watervallen in de verte.
Routebeschrijving:
Start bij het station en loop landinwaarts, parallel aan de spoorlijn (linkeroever van de rivier). Volg het geasfalteerde wandel/fietspad. Dit pad (Navvetevegen) is de oude serviceweg van de spoorlijn. Blijf dit pad volgen voor ongeveer 3 kilometer. Je ziet de kerk vanzelf aan je rechterhand liggen, net over de rivier. Keer via dezelfde weg terug.
Vervoer:
Deze wandeling start direct bij het treinstation van Flåm.
Wandeling 3: De klim naar de Brekkefossen waterval
Duur: ca. 1,5 – 2 uur (heen en terug)
Oké, tijd voor het eerste klimmetje! Dit is de meest populaire korte wandeling en wat mij betreft een van de beste Flåm wandeltochten voor een snelle ‘beloning’. Het eerste deel is vlak (het pad naar de kerk), maar dan begint de klim. Het is een kort, steil pad (deels met stenen treden) dat je naar een uitzichtpunt brengt waar je de donderende Brekkefossen-waterval bijna kunt aanraken. Het uitzicht terug over het dorp en de fjord is fenomenaal en de inspanning dubbel en dwars waard.
Hoogtepunten:
- Het uitzichtpunt over de Aurlandsfjord en Flåm.
- De kracht van de Brekkefossen waterval.
Routebeschrijving:
Volg de route van wandeling 2 (richting de Oude Kerk) voor ongeveer 1,5 km. Net voorbij de rode boerderijen van ‘Brekke’, zie je een duidelijk bordje ‘Brekkefossen’ dat je rechtsaf, een boerenweg op stuurt. Volg deze weg omhoog tot het wandelpad begint. Dit pad klimt gestaag omhoog tot het plateau. Keer via dezelfde weg terug.
Vervoer:
Deze wandeling start direct bij het treinstation van Flåm.
Flåm wandeltochten in de omgeving: De bergen in
Klaar voor het echte werk? Om de grootsheid van de fjorden te ervaren, moet je de hoogte in of dieper de dalen in. Deze routes vereisen soms een stukje met de trein, bus of boot.
Wandeling 4: Afdaling langs de Flåmsbana (Berekvam naar Flåm)
Duur: ca. 2,5 – 3 uur (enkele reis omlaag)
Dit is een van de mooiste Flåm wandeltochten en mijn absolute favoriet als ik de Flåmsbana wil combineren met wandelen. Je neemt de trein *omhoog* en stapt halverwege uit bij Berekvam. Vanaf hier wandel je de 11 kilometer terug naar Flåm. Omdat je alleen maar daalt of vlak loopt, kun je je volledig concentreren op het landschap. Je loopt over de oude serviceweg (Navvetevegen), langs de rivier, ziet de trein hoog boven je passeren en komt langs talloze watervallen. Een pure, Noorse ervaring.
Hoogtepunten:
- Wandelen door het hart van de Flåmsdalen.
- De treinervaring combineren met een actieve afdaling.
- Uitzicht op de Rjoandefossen en de Flåmsbana-spoorlijn.
Routebeschrijving:
Volg het pad (Navvetevegen) vanaf station Berekvam naar beneden. Het is onmogelijk om te verdwalen. Je volgt de rivier en de spoorlijn helemaal terug naar het station van Flåm.
Vervoer:
Neem de Flåmsbana (trein) vanaf Flåm Station naar station Berekvam (ca. 30 min). Vraag de conducteur om hier te stoppen.
Wandeling 5: De historische Otternes Bygdetun boerderijen
Duur: ca. 2,5 – 3 uur (heen en terug)
Deze wandeling geeft je een totaal ander perspectief op de fjord. Je loopt niet de vallei in, maar juist *langs* de fjord. Otternes is een cluster van 27 oude boerderijgebouwen uit de 17e eeuw, prachtig gelegen op een heuvel. Het is een openluchtmuseum waar de tijd heeft stilgestaan. De wandeling ernaartoe is al een attractie op zich, met constante, adembenemende uitzichten over de Aurlandsfjord. Ik vind het een heerlijk rustige route, omdat de meeste toeristen deze kant niet op gaan.
Hoogtepunten:
- Spectaculaire uitzichten op de Aurlandsfjord.
- Het Otternes Bygdetun openluchtmuseum.
Routebeschrijving:
Volg vanaf Flåm Station de hoofdweg (E16) richting de fjordtunnel (richting Aurland). Net voor de tunnel (ca. 1 km lopen) begint een kleiner pad/weggetje (gemarkeerd) dat parallel aan de fjord omhoog en omlaag loopt. Volg de borden naar Otternes. Dit is een wandeling van ongeveer 4 km (enkele reis). Keer via dezelfde weg terug.
Vervoer:
Deze wandeling start direct bij het treinstation van Flåm.
Wandeling 6: Het Stegastein uitzichtpunt (met shuttle)
Duur: ca. 1,5 uur (inclusief vervoer)
Oké, dit is een beetje valsspelen, want je wandelt niet *naar* het uitzichtpunt (dat is een veel te lange en gevaarlijke tocht over de weg). Maar het Stegastein Uitzichtpunt is zo spectaculair dat het niet mag ontbreken. Dit houten platform hangt 650 meter boven de Aurlandsfjord en het uitzicht is… tja, woorden schieten tekort. Ik krijg er elke keer weer knikkende knieën. Het is een van de meest spectaculaire Flåm wandeltochten, ook al is de wandeling zelf minimaal. Je ‘wandelt’ voornamelijk op het platform zelf en de korte paden eromheen.
Hoogtepunten:
- Het architectonische Stegastein Uitzichtpunt.
- Het allerbeste uitzicht op de UNESCO Aurlandsfjord.
Routebeschrijving:
De ‘wandeling’ bestaat uit het verkennen van het platform en de directe omgeving. Er zijn geen lange paden op de top.
Vervoer:
Neem de speciale ‘Stegastein Viewpoint’ bus (shuttle) die vertrekt vanaf het busstation naast Flåm Station. De rit omhoog (met fotostops) is al een attractie op zich.
Wandeling 7: Het geitendorp Undredal (met boot)
Duur: ca. 2 uur (exclusief vervoer)
Undredal is een idyllisch dorpje aan de fjord, beroemd om zijn geitenkaas en het kleinste Staafkerkje van Scandinavië. Je kunt erheen varen, wat op zichzelf al prachtig is. Eenmaal daar is het heerlijk wandelen. Er is een kort pad door het dorp en je kunt een stukje de heuvel op voor een geweldig uitzicht op het dorp en de fjord. Dit is Noorwegen in een notendop: kleurrijke huisjes, steile bergen, water en geiten.
“We namen de fjord-safari (RIB-boot) naar Undredal en hadden daar een uur om rond te kijken. We liepen naar het kerkje en proefden de geitenkaas in het lokale café. Het voelde zo authentiek en vredig, ver weg van de drukte in Flåm. Een absoluut hoogtepunt!”
Hoogtepunten:
- Het Undredal Staafkerkje.
- Proeven van de lokale ‘Geitost’ (geitenkaas).
- De sfeer van het geïsoleerde fjorddorp.
Routebeschrijving:
Vanaf de kade in Undredal loop je omhoog het dorp in. Volg de borden naar de ‘Stavkyrkje’. Blijf het pad omhoog volgen, voorbij de kerk, de vallei in, voor zover je wilt en kunt binnen de tijd. Keer terug naar de kade.
Vervoer:
De leukste manier is per boot. Neem de veerboot (Fjord Cruise Nærøyfjord) of een Fjord Safari (RIB-boot) vanuit de haven van Flåm naar Undredal.
Wandeling 8: De Rjoandefossen waterval
Duur: ca. 2,5 – 3 uur (heen en terug)
Deze wandeling neemt je mee dieper de Flåmsdalen in, voorbij de oude kerk. De Rjoandefossen is een indrukwekkende waterval met een vrije val van 147 meter. Hoewel je de waterval al ziet tijdens de Flåmsbana-rit, is het veel indrukwekkender om er naartoe te wandelen. Dit is een van de meer serieuze, maar nog steeds vlakke, echte Flåm wandeltochten. Je bent hier echt ‘in’ de vallei, omringd door het donderende geluid van water en het groen.
Hoogtepunten:
- De indrukwekkende Rjoandefossen waterval van dichtbij bekijken.
- Diep de Flåmsdalen inlopen, voorbij de meeste toeristen.
Routebeschrijving:
Volg de route van wandeling 2, voorbij de Flåm Kerk (ca. 3 km). Blijf het wandel/fietspad (Navvetevegen) volgen voor nog eens 2-3 kilometer. De waterval is onmisbaar aan je rechterkant (aan de overkant van de spoorlijn). Je kunt niet helemaal bij de voet komen, maar het pad geeft een prachtig zicht. Keer via dezelfde weg terug.
Vervoer:
Deze wandeling start direct bij het treinstation van Flåm.
Wandeling 9: De oude postweg (Kongevegen) naar Aurland
Duur: ca. 3 – 4 uur (enkele reis)
Dit is een van de meer uitdagende, maar prachtige historische Flåm wandeltochten. Je wandelt van Flåm naar het buurdorp Aurland (of andersom) via de oude postroute. Deze route biedt continu fenomenale uitzichten op zowel de Aurlandsfjord als de Flåmsdalen. Het is een flinke klim en afdaling, maar het pad is goed. Ik vind dit persoonlijk een geweldige manier om een halve dag te vullen en het gevoel te hebben dat je echt iets hebt ‘veroverd’.
Hoogtepunten:
- Wandelen over een historische route (de Kongevegen).
- Panoramische uitzichten over de fjord die constant veranderen.
- Aankomst in het charmante dorpje Aurland.
Routebeschrijving:
Start bij het station en volg de route van wandeling 5 (richting Otternes). Voorbij Otternes (of volg de borden ‘Aurland via Kongevegen’ eerder) begint het pad te klimmen. Het pad is gemarkeerd. Het leidt je over de bergkam en daalt vervolgens af naar het centrum van Aurland.
Vervoer:
Start te voet vanuit Flåm. Neem vanuit Aurland de lokale bus (Lijn 850) terug naar Flåm Station.
Wandeling 10: De Myrdal afdaling (naar Kårdal)
Duur: ca. 2 – 2,5 uur (enkele reis omlaag)
Voor wie de allermooiste uitzichten wil: neem de trein helemaal naar de top (Myrdal, 867 meter) en wandel het eerste, steilste stuk naar beneden. Dit deel van de vallei is het meest dramatisch. Je daalt af via de 21 haarspeldbochten van de Navvetevegen (serviceweg), met de Kjosfossen-waterval in de verte. Je kunt stoppen bij de Kårdal geitenboerderij (seizoensgebonden) voor wafels. Dit is het hart van de Flåmsbana-ervaring, maar dan op je eigen tempo. Er zijn zo veel meer Flåm wandeltochten, maar deze is episch.
Hoogtepunten:
- De 21 haarspeldbochten van de Navvetevegen.
- Stoppen bij de Kårdal Geitenboerderij (Rallargata).
- De meest dramatische uitzichten van de vallei.
Routebeschrijving:
Stap uit in Myrdal. Volg de borden ‘Flåm’ het wandel/fietspad (Navvetevegen) op. Begin aan de steile afdaling via de haarspeldbochten. Wandel door tot station Berekvam (ca. 1,5-2 uur). Vanaf Berekvam kun je ofwel de trein terug naar Flåm nemen, of doorlopen (zie wandeling 4).
Vervoer:
Neem de Flåmsbana (trein) vanaf Flåm Station helemaal tot het eindpunt Myrdal (ca. 1 uur).
Wacht: Heeft u alle berichten over Flåm en Noorwegen al gezien?
Bronnen:
- Visit Flåm (visitflam.com)
- Norway’s Best (norwaysbest.com)
- Visit Norway (visitnorway.com)
- Lokale wandelkaarten en informatieborden.
- Persoonlijke reiservaringen van de auteur.