Het bier in Pilsen is een vloeibaar axioma. Een onwrikbaar feit. Als globetrotter (Hanneke, 45) heb ik de wereld geproefd, maar ik kom altijd terug in Plzeň. Waarom? Omdat deze stad een zeldzame, bijna brute eerlijkheid heeft. De culinaire scene is hier geen poppenkast van trends; het is een ecosysteem dat is geëvolueerd met één enkel, nobel doel: het ondersteunen van het goudgele elixer dat hier in 1842 werd uitgevonden. Het eten *dient* het bier. Het is een wetenschappelijke, bijna perfecte symbiose van zout, vet en koolhydraten, ontworpen om de volgende slok te perfectioneren. Je komt hier niet om ‘licht’ te eten. Je komt hier om te gronden, om je te verankeren in de Boheemse aarde. Dit is geen gids voor de calorie-teller, maar voor de levensgenieter die de logica van de Tsjechische keuken wil doorgronden. We analyseren de ‘pivnice’, de verborgen parels en de vloeibare ziel van een stad die de wereld heeft leren drinken.
Inhoudsopgave
- De vloeibare specialiteiten: Méér dan alleen bier in Pilsen
- Restaurants in Plzeň: Van hartige goulash tot verfijnde smaken
De vloeibare specialiteiten: Méér dan alleen bier in Pilsen
De stad heet Plzeň. De drank heet Pilsner. De connectie is totaal. Je kunt de stad niet begrijpen zonder haar dranken te begrijpen. En ja, dat begint met het goud, maar het eindigt daar niet.
Alcoholisch: Pilsner Urquell en de microbrouwerijen
Je bent in de bakermat. De Pilsner Urquell Brouwerij 
is de alfa en de omega. Dit is waar in 1842 de Beierse brouwmeester Josef Groll voor het eerst het heldere, goudgele lagerbrouwsel creëerde dat de wereld zou veroveren. Een tour door de kelders, afgesloten met een glas ongefilterde, ongepasteuriseerde Urquell rechtstreeks uit een houten vat, is geen toeristische activiteit; het is een pelgrimstocht. Het is de bron.
Maar het bier in Pilsen is meer dan Urquell. De stad kent een levendige microbrouwerij-scene. Zoek naar ‘pivovars’ zoals Pivovar Groll (ironisch genoeg) of Pivovar Purkmistr. Hier proef je experimenten: donkere lagers, weizen, IPA’s – allemaal gebrouwen met hetzelfde zachte Pilsner water en dezelfde passie. Het is een wetenschappelijke studie in wat je met hop, mout en water kunt doen.
Non-alcoholisch: Kofola en de erfenis van het oosten
Wat drink je als je (even) geen bier drinkt? Water, natuurlijk. Maar als je de lokale cultuur wilt proeven, bestel je een Kofola. Dit is het Tsjechische (en Slowaakse) antwoord op Coca-Cola, ontwikkeld in de jaren ’60 toen westerse producten onbereikbaar waren. Ik moet eerlijk zijn: de smaak is een analyse op zich. Het is een kruidige, bijna medicinale cola-variant met tonen van anijs en kruidnagel. Ik vind het persoonlijk een briljante, nostalgische smaak die je direct terugvoert naar het Oude Europa. Bestel het ’točená’ (van de tap) voor de beste ervaring. Een ander populair drankje is Malinovka (frambozenlimonade), een zoete, felrode verfrissing.
Officiële website Kofola: kofola.cz
Restaurants in Plzeň: Van hartige goulash tot verfijnde smaken
De Tsjechische keuken is een serieuze aangelegenheid. Het is een keuken die is ontworpen om te ‘aarden’, om een robuuste fundering te leggen voor het vloeibare goud. Verwacht geen lichte salades. Verwacht vlees, saus en ‘knedlíky’ (dumplings).
De Tsjechische klassiekers: Waar het bier in Pilsen het beste smaakt
De beste Tsjechische restaurants zijn de ‘Pivnice’ (bierhal) of ‘Hospoda’ (pub). Dit zijn vaak luidruchtige, houten etablissementen waar de sfeer net zo belangrijk is als het eten.
- Na Spilce: Gevestigd op het terrein van de Pilsner Urquell-brouwerij zelf. Dit is de grootste ‘pivnice’ van Tsjechië, met plek voor meer dan 500 man. De logistiek is indrukwekkend. Het eten is een masterclass in Tsjechische klassiekers.
- Wat te eten: Gulaš (goulash), geserveerd met brood-dumplings. Het vlees is boterzacht, de saus is diep en rijk. Perfect met een ongefilterd biertje.
- Prijs: Middenklasse (ca. €20 – €30 p.p. voor een hoofdgerecht en drankjes).
- Link: naspilce.com
- U Salzmannů: Dit is een van de oudste en meest gerespecteerde restaurants in het centrum. Het gebouw ademt geschiedenis. Mijn persoonlijke indruk: dit is mijn referentiekader voor de Tsjechische keuken. Het is luid, het hout is donker, en de obers (pivovars) zijn meesters in hun vak. Ze zetten ongevraagd een nieuw biertje neer zodra je glas leeg is. Het is een mechanisme, een perfect geoliede machine van gastvrijheid.
- Wat te eten: Svíčková na smetaně (lendebiefstuk in roomsaus met veenbessen) of Pečené vepřové koleno (geroosterde varkensknie – een gigantisch, glorieus gerecht).
- Prijs: Middenklasse (ca. €25 – €35 p.p.).
- Link: usalzmannu.cz
“We zaten bij Na Spilce, letterlijk in de brouwerij. De goulash was zo rijk, en het ongefilterde bier dat ze daar tappen… het is alsof je voor het eerst bier proeft. Het was zo vers, zo vol van smaak. Een absolute must-see.”
Centraal-Europees en modern: De verfijnde keuken
Hoewel Pilsen trots is op haar tradities, is er een groeiende scene van chefs die de lokale ingrediënten herinterpreteren. Dit is waar de zware Boheemse keuken een moderner, lichter jasje krijgt.
- Rango Restaurant: Gelegen in een prachtige gotische kelder in de Oude Stad, is Rango een gevestigde waarde. Ze specialiseren zich in de mediterrane en Italiaanse keuken. Ik was aanvankelijk sceptisch: een ‘Italiaan’ in het hart van bierland. Maar de precisie van hun houtovenpizza’s en de versheid van de huisgemaakte pasta was een welkome, bijna noodzakelijke onderbreking van het (heerlijke) varkensvleesgeweld.
- Wat te eten: Huisgemaakte pasta, of een perfecte steak.
- Prijs: Midden tot hoog (ca. €30 – €50 p.p.).
- Link: rangopilsen.cz
- Comix Restaurant & Excelent Urban Pub: Een modern, industrieel ingericht restaurant dat populair is bij een jonger publiek. Ze serveren uitstekende hamburgers, maar ook verfijnde Tsjechische gerechten met een twist. De bierkaart is hier, uiteraard, ook uitstekend.
- Wat te eten: De ‘Comix Burger’ of een seizoensgebonden specialiteit.
Prijs: Middenklasse (ca. €20 – €35 p.p.).
- Link: (Geen stabiele website, maar te vinden op ‘Smetanovy sady 4’).
Aziatische keuken: Van Vietnam tot India
Net als in veel Centraal-Europese steden, is de Aziatische keuken in Pilsen grotendeels synoniem met de Vietnamese keuken, dankzij een grote en lang gevestigde gemeenschap. De Indiase keuken is ook in opkomst.
- Bistro PHOever: De naam is een briljante vondst, en de soep is dat ook. Dit is een no-nonsense, authentieke Vietnamese bistro. Perfect voor een snelle, lichte en verrassend complexe lunch. De bouillon van de Pho Bo is een wetenschappelijk precisiewerk.
- Wat te eten: Pho Bo (rundvleessoep) of Bún bò Nam Bộ (noedelsalade).
- Prijs: Budget (ca. €10 – €15 p.p.).
- Link: phoever.cz
- Indian and Nepalese Restaurant Ganesh: Een betrouwbare optie voor wie op zoek is naar de hitte van curry’s. Gelegen in een sfeervolle kelder, serveren ze alle klassiekers: van butter chicken tot pittige vindaloo.
- Wat te eten: Chicken Tikka Masala en vers knoflook-naanbrood.
- Prijs: Middenklasse (ca. €20 – €30 p.p.).
- Link: ganesh.cz
“Na drie dagen goulash, worst en dumplings hadden we zó’n behoefte aan iets fris. We vonden die kleine Vietnamese bistro. De Pho Bo was ongelooflijk. Zo complex, zo puur, vol verse kruiden. Een totale en zeer welkome verrassing in het hart van Bohemen.”
Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse keuken: De zeldzame vondsten
Laten we eerlijk zijn, en dat is de Hermans in mij die spreekt: je gaat niet naar Pilsen voor een authentieke Efo Riro of een perfecte ceviche. De stad is een culinair bastion van de Centraal-Europese smaak. De zoektocht naar ‘Afrikaans’ levert nagenoeg niets op, behalve een enkele ‘kebab’-zaak die wellicht Noord-Afrikaans aandoet. Zuid-Amerikaans wordt gedomineerd door steakhouses en Tex-Mex.
- El Cid Steakhouse: Als je ‘Zuid-Amerikaans’ interpreteert als ‘een fantastisch stuk vlees’, dan zit je hier goed. Gelegen in een indrukwekkende kelder, serveren ze uitstekende Argentijnse steaks. De Tsjechen weten wat vlees is, en het donkere bier in Pilsen past er verrassend goed bij.
- Wat te eten: De ‘Bife de Lomo’ (ossenhaas).
- Prijs: Hoog (ca. €40 – €60 p.p.).
- Link: elcid.cz
“We aten bij El Cid op onze laatste avond. De Tsjechen weten wat vlees is. De steak was perfect gegrild, medium-rare zoals gevraagd, en de sfeer in die kelder was zo sfeervol. Een robuuste, eerlijke maaltijd.”
Voor een meer casual, Latijns-Amerikaanse sfeer, kun je een van de Tex-Mex restaurants proberen, zoals La Ruta. Ik vind dit persoonlijk meer een cocktailbar dan een culinair hoogstandje, maar de fajita’s en de sfeer bieden een vrolijke afwisseling op de zwaarte van de lokale keuken.
Bent u gereed voor Plzeň (Pilsen) en Tsjechië of wilt u meer weten?
Bronnen:
– Persoonlijke bezoeken en culinaire analyses van de auteur (2005-2024).
– Officiële website Pilsner Urquell Brouwerij.
– Visit Plzeň (Officiële Toerisme Organisatie van Pilsen).
– ‘A Culinary Guide to the Czech Republic’ (2023), diverse auteurs.
– Lokale eetgidsen en recensies (o.a. ‘Honest Guide’).
– Gesprekken met lokale ‘pivovars’ (brouwers) en restauranthouders.